Nguyên nhân của bệnh chưa được hiểu biết đầy đủ. Gần đây một số chuyên gia cho rằng viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, với sự tham gia của tác nhân gây bệnh. Đó có thể là virus, vi khuẩn, dị nguyên nhưng chưa được xác định chắc chắn. Hoặc do yếu tố cơ địa: bệnh có liên quan rơ rệt đến giới tính (70-80% bệnh nhân là nữ) và tuổi (60-70% gặp ở người trên 30 tuổi). Với yếu tố di truyền: bệnh có tính gia đ́nh, có liên quan với kháng nguyên hóa hợp tổ chức HLA DR4 (gặp 60-70% bệnh nhân có yếu tố này, trong khi tỷ lệ này ở cộng đồng chỉ là 30%). Ngoài ra, chữa trị bệnh viêm khớp, c̣n có yếu tố khác: môi trường sống ẩm thấp, cơ thể suy yếu mệt mỏi, nhiễm lạnh, phẫu thuật cũng là nguyên nhân gây bệnh.


Triệu chứng bệnh được chia làm 2 giai đoạn. Trong đó ở giai đoạn khởi phát, bệnh thường khởi phát từ từ, tăng dần, chỉ khoảng 10-15% bệnh bắt đầu đột ngột và cấp tính. Trước khi có triệu chứng của khớp, bệnh nhân có thể có biểu hiện như sốt nhẹ, mệt mỏi, gầy sút, ra nhiều mồ hôi, tê các đầu chi. Giai đoạn này kéo dài vài tuần đến vài tháng rồi chuyển sang giai đoạn toàn phát.