Chuyển phát nhanh, phát chuyển nhanh hay giao nh*n nhanh l* việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn thu gom, chia chọn, v*n chuyển v* phát, bằng các phương tiện v*t lý, thông tin dưới dạng văn bản v* kiện, gói h*ng hóa có yếu tố nhanh về thời gian v* có độ tin c*y cao.Thông thường, trong các bảng thông tin về chuyển phát nhanh sẽ có kèm theo “thời gian cam kết”. Thu*t ngữ trong ng*nh gọi l* “thời gian to*n trình”, đây l* khoảng thời gian t*nh từ khi thông tin dưới dạng văn bản, kiện, gói h*ng hóa được nh*n g*i đến khi được phát đến địa chỉ nh*n trong thời gian nhanh nhất.

Đặc điểm

Dịch vụ chuyển phát nhanh khác với các gói dịch vụ g*i thông thường l* thời gian to*n trình ngắn v* được xác định. Trong khi dịch vụ chuyển phát thường, bưu ch*nh uỷ thác, bưu kiện đảm bảo, có thời gian to*n trình d*i hơn nhiều v* các nh* cung cấp *t khi đưa ra 1 khoảng thời gian cam kết xác định.

Chuyển phát nhanh luôn kèm với “chuyển phát đảm bảo”, nghĩa l* nếu địa chỉ nh*n không có gì trục trặc thì bưu phẩm phải đến nơi v* có chữ ký, họ tên của người đã nh*n h*ng v* thời gian nh*n h*ng. Nếu không l*m được như v*y thì khách h*ng có quyền khiếu kiện nh* cung cấp dịch vụ chuyển phát. Có nhiều trường hợp thư dán tem còn đến nhanh ngang với chuyển phát nhanh nhưng thư tem l* loại chuyển phát không đảm bảo – nh* cung cấp không chịu trách nhiệm về việc thư dán tem có đến hay không. Cho nên, tuy thư tem đã l* 1 quy trình xác định v* tỉ lệ mất thư tem cũng không nhiều nhưng đối với những giấy tờ quan trọng, khách h*ng sẽ phải lựa chọn hình thức chuyển phát nhanh.

Trước đây, để g*i bưu phẩm chuyển phát nhanh, người g*i phải tới bưu cục để g*i v* sau đó, bưu cục phát sẽ g*i 1 giấy báo tới người nh*n để người nh*n ra bưu cục phát nh*n h*ng. Giờ đây, khidịch vụ chuyển phát nhanh phát triển mạnh mẽ, hầu như nh* cung cấp n*o cũng có thể đến t*n nơi g*i để lấy h*ng v* đến t*n nơi nh*n để phát h*ng. Chuyển phát nhanh cũng đi kèm với các dịch vụ giá trị gia tăng như chuyển phát nhanh hẹn giờ (phát đúng thời điểm người g*i yêu cầu), báo phát (cung cấp cho người g*i xác nh*n về người nh*n v* thời điểm nh*n bằng văn bản), phát h*ng thu tiền (thu hộ người g*i một khoản tiền – thường l* tiền thanh toán cho ch*nh h*ng hóa được g*i) v.v.

Phương tiện hỗ trợ

Các phương tiện hỗ trợ cho việc chuyển phát nhanh chủ yếu l* xe máy, ô tô, máy bay. Xe máy thường được dùng cho chuyển phát nhanh nội thị, ô tô nhỏ l* xe thư báo – dùng kết hợp với xe máy trong trường hợp h*ng hóa nhiều v* nặng, ô tô lớn dùng cho việc chuyển phát bưu phẩm giữa các tỉnh lân c*n, máy bay dùng đối với các th*nh phố xa nhau hoặc từ quốc gia n*y sang quốc gia khác.