trào ngược axit là một căn bệnh phổ thông ở các nước phương tây với tỷ lệ mắc bệnh lên tới 30%. Tại nước ta, căn bệnh này cũng đang được quan tâm đặc biệt trong vài năm gần đây. Bài viết dưới đây là những thông báo tổng quan về bệnh mà các chuyên gia của chúng tôi đă t́m hiểu được. Mời các bạn cùng theo dơi.


Thế nà bệnh trào ngược bao tửthực quản?

Trào ngược bao tử thực quản, hay c̣n gọi là viêm thực quản trào ngược, là t́nh trạng trào ngược từng lúc hay liền tù tù các chất trong dịch bao tử như: HCl, pepsin, dịch mật… lên thực quản. Dịch vị có tính axit này kích thích niêm mạc thực quản, là tác nhân trực tiếp gây ra các triệu chứng và biến chứng của bệnh.

nguyên nhân gây bệnh

Trào ngược dạ dày xảy ra do nhân tố tiến công thực quản lấn át nhân tố bảo vệ nó.

nhân tố bảo vệ thực quản gồm:
  • Trương lực cơ thắt thực quản dưới có vai tṛ đóng mở môn vị.
  • Chất nhầy phủ trên niêm mạc thực quản giúp bảo vệ niêm mạc trước các tấn công của axit dịch vị.
  • nước miếng tiết ra trong miệng, có tính kiềm, khi nuốt xuống thực quản có thể trung ḥa và rửa trôi một phần axit dịch vị.
  • Chiều co bóp tự nhiên từ trên xuống dưới của thực quản cũng giúp đẩy các dịch trào ngược xuống.

nhân tố tiến công thực quản gồm:
  • Sự bài xuất quá mức HCl và các enzym tiêu hóa khác.
  • bao tử thẳng tuột đầy chướng.

Có 3 nguyên cớ trực tiếp gia tăng các yếu tố tấn công này, đó là stress kéo dài, viêm loét bao tử tá tràng, đặc biệt là viêm loét hang vị và chức năng tiêu hóa kém (tỳ vị kém).

Đọc thêm chi tiết: “5 căn nguyên gây trào ngược bao tử thực quản“

Những dấu hiệu nhận biết trào ngược dạ dày thực quản


Các triệu chứng trào ngược bao tử thực quản điển h́nh
1. Ợ hơi

Hơi sinh ra trong quá tŕnh tiêu hóa thức ăn trong dạ dày. Ợ hơi sau khi ăn no là hiện tượng sinh lư thường nhật. Tuy nhiên khi cơ thắt thực quản dưới bị rối loạn chức năng co giăn, hơi sẽ bị thoát ra ngoài theo đường miệng ngay cả khi bụng rỗng.

2. Ợ nóng, ợ chua
  • Ợ nóng: là cảm giác nóng rát lan từ thượng vị lên dọc sau xương ức, có thể lan đến vùng hạ họng hoặc lên tận mang tai, kèm theo vị chua trong miệng. Hiện tượng này là do dịch vị trào ngược lên thực quản, tiếp xúc với niêm mạc gây cảm giác nóng, bỏng rát.
  • Ợ chua: Hiện tượng này thẳng tuột xảy ra vào buổi sáng, đặc biệt khi đánh răng, hoặc lúc đói. Khi bụng rỗng, trương lực co bóp của dạ dày tăng lên cao nhất, đẩy dịch bao tử lên tận cuống họng gây cảm giác ợ chua.
  • Các triệu chứng này tăng lên khi ăn no, khó tiêu đầy bụng, uống bia rượu, nước chua hoặc khi cúi gập người về phía trước, khi nằm nghỉ. Theo tiến sỹ Walter J. Coyle, chuyên gia dạ dày – ruột tại Đại học Torrey Pines Clinic (Califorinia, Mỹ): “Khi đứng thẳng, trọng lực giúp giữ thức ăn nằm yên trong dạ dày. Khi trọng lực giảm, hiện tượng trào ngược dễ xảy ra hơn”. Đó là lư do v́ sao những người bị trào ngược dạ dày – thực quản kinh niên thường phải kê cao đầu khi ngủ và không nên ăn nhiều vào buổi tối trước khi ngủ.

Khi các triệu chứng ợ không được chữa trị th́ bệnh sẽ tiến triển nặng hơn, với các diễn đạt sau:

1. Buồn nôn, nôn

Khi cơ thắt thực quản dưới yếu dần, không chỉ hơi hay dịch vị, mặc cả thức ăn cũng có thể trào qua “cánh cửa này” để gây ra hiện tượng nôn, buồn nôn. Với tần suất thẳng tuột, đây là triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng sống của người bệnh.

2. Đau, tức ngực

Người bệnh trào ngược thường có triệu chứng đau tức ngực, mà bản thân họ rất dễ nhầm sang các bệnh lư về tim mạch. Đó bản chất chỉ là cảm giác đau tại đoạn thực quản chạy qua ngực, không phải đau ngực hay đau tim. Axit trào ngược kích thích vào đầu mút các sợi thần kinh trên niêm mạc chính là tác nhân gây ra triệu chứng này.

3. Nhiều nước miếng

Dịch vị trào ngược lên thực quản sẽ kích thích phản xạ bảo vệ cơ thể, cụ thể là tăng tiết nhiều nước bọt để trung ḥa và rửa trôi lượng axit bị trào ngược lên thực quản, giúp giảm hiện tượng nóng rát. Điều này rất tốt v́ bệnh nhân có thể không thấy đau, nóng rát ở ngực, nhưng gây phiền toái v́ cảm giác liền dôi nước miếng trong miệng. Nhiều trường hợp do vậy không phát hiện ra nguyên cớ gốc rễ là do bệnh trào ngược dạ dày.

4. Khàn giọng, đau họng, ho, hen

Khàn giọng, ho là diễn đạt của vùng thanh quản, cuống họng bị viêm tấy do axit dịch vị trào lên. Hiện tương này nếu không chữa kịp thời sẽ tiến triển thành khàn giọng, ho măn tính, có thể chuyển biến thành bệnh hen.

5. Khó nuốt

Khi niêm mạc thực quản liền tù tù phải tiếp xúc với axit dịch vị, nó sẽ bị viêm, phù nề, từ đó tạo ra cảm giác khó nuốt, vướng nghẹn vùng cổ họng. Vị trí phù nề lành lại vẫn có thể tạo sẹo gây chít hẹp thực quản làm gia tăng cảm giác khó nuốt.

6. Đắng miệng

Triệu chứng đắng miệng nếu có đi kèm với một hay nhiều các triệu chứng trên thường là biểu hiện phối hợp của hai bệnh trào ngược bao tử và trào ngược dịch mật (dịch mật trào từ ruột non vào dạ dày, rồi theo dịch vị trào lên thực quản).

Đọc thêm chi tiết: “để ư 8 triệu chứng trào ngược bao tử thực quản”


Lư do bệnh khó điều trị và hay tái phát
  • Những triệu chứng ban đầu của bệnh trào ngược dạ dày thực quản chính yếu là ợ hơi, ợ chua thường bị bỏ qua do quan niệm coi chúng chỉ là hiện tượng b́nh thường. Bệnh phát hiện khi đă nặng hơn, có các triệu chứng đau tức ngực, khó nuốt… th́ điều trị thường bị kéo dài.
  • Bệnh đặc biệt dễ nhầm với các bệnh đường hô hấp b́nh thường như viêm họng, viêm thanh quản… Người bệnh tự ư chẩn đoán và dùng thuốc không đúng cách sẽ làm cho triệu chứng bệnh không giảm c̣n cỗi rễ bệnh lại không được quan tâm xử lư.
  • Thói quen sinh hoạt, làm việc không điều độ làm tăng khả năng tái phát bệnh: ăn uống không đúng bữa, ăn quá no, ăn quá chua hoặc chất kích thích: bia, rượu, đồ cay,… thêm vào đó là sự găng tay thẳng băng khiến nguy cơ tái phát trào ngược bao tử thực quản tăng cao.
  • Ngăn chặn tiết acid chỉ là giải pháp tạm, theo thời gian nó có thể làm trầm trọng thêm bệnh trào ngược. Đây chưa phải giải pháp toàn diện cho căn bệnh này.

Giải pháp nào cho bệnh ?

Để giải quyết tốt bệnh trào ngược, người bệnh cần đảm bảo đầu tiên các hai nguyên tố sau:
  • Phát hiện sớm bệnh (nếu thấy ḿnh có hai hay nhiều hơn trong số các triệu chứng trào ngược dạ dày nói trên, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán xác định).
  • T́m được căn do gây bệnh. Từ đó mới có cứ để giải quyết bệnh từ tận căn nguyên. Một số nguyên nhân gây bệnh:
  • căn do bẩm sinh: nếu cơ thắt thực quản dưới bị yếu bẩm sinh, người bệnh cần tăng cường vận động để tăng chức năng co bóp của các cơ. Trường hợp nặng, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật.
  • căn do do stress kéo dài: Ngoài việc điều chỉnh lại lối sống, thái độ sống, người bệnh cần được hỗ trợ bởi các biện pháp an thần, làm dịu thần kinh, điều ḥa hoạt động của dây thần kinh phế vị. Mục tiêu của việc này là để bảo đảm cân bằng tiết axit, triệt tiêu nguy cơ tái phát trào ngược.
  • duyên cớ do viêm loét kéo dài, đặc biệt là viêm hang vị: giảm đau, làm lành các vết loét là ưu tiên hàng đầu.
  • duyên cớ do tiêu hóa kém: nên dùng các phương pháp đông y v́ đây là ưu thế vượt trội. Giải pháp kiện tỳ vị giúp dạ dày khỏe mạnh, từ đó đẩy lui trào ngược.

Trên thực tế, việc hai hay ba duyên cớ này kết hợp với nhau trên cùng một bệnh nhân rất phổ thông. thành thử chọn lọc giải pháp toàn diện cho cả ba căn do trên là lời khuyên dành cho người bệnh trào ngược.

đề pḥng trào ngược dạ dày thực quản rất quan yếu

Với đích pḥng bệnh và ngăn ngừa trào ngược tái phát, người bệnh trào ngược cần thực hành trang nghiêm liệu pháp 4T phối hợp.
  • Tinh thần: Tinh thần thanh thoát, thanh tú
  • Thức ăn: Biết chọn lựa ăn uống tốt cho bao tử
  • Thể dục: Biết thể dục đúng cách và liền tù tù để duy tŕ trạng thái “nhân cường bệnh nhược”
  • Thuốc: lựa chọn biện pháp thực phẩm chức năng hỗ trợ chức năng tiêu hóa, giúp khỏe dạ dày, từ đó tránh xa được bệnh trào ngược.

Đọc thêm chi tiết: “bệnh trào ngược dạ dày nên ăn ǵ?”

Đừng để bệnh trào ngược dạ dày, hay lối sống tong tả cuốn bạn đi. Có tri thức đúng, hiểu biết đúng sẽ là nền móng giúp bạn sống khỏe và sống có ích.